Νότα Κυμοθόη "Κορνήλιος Καστοριάδης"
Η ΦΑΝΤΑΣΜΑΓΟΡΙΚΗ ΘΕΣΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
ΒΙΒΛΙΟ
Η μεγάλη μου αγάπη, το διάβασμα και το παλιό "σλόγκαν" που μας έλεγαν όταν είμασταν μαθητές Δημοτικού Σχολείου, πως ο καλύτερος φίλος κι ο πιο πιστός, είναι ένα καλό βιβλίο, δεν με πρόδοσαν ποτέ!!!
Αυτό το χειμώνα, που είναι βαρύς λένε, αλλά εγώ ευχαριστώ τον Ιανουάριο γιατί με τις παγωνιές του, με οδήγησε σε πολύ ζεστές γωνιές, όπου διάβασα αρκετά βιβλία. Ένα από αυτά είναι κι αυτό της εικόνας πιο πάνω, που με έβαλε σε πολλές σκέψεις...
"Από τον Πλάτωνα ως τον Μαρξ, η πολιτική σκέψη εμφανίστηκε ως εφαρμογή μιας θεωρίας της ουσίας της κοινωνίας και της ιστορίας. Με θεμέλιό της μια ταυτιστική οντολογία, για την οποία το ''είναι'' είχε πάντα τη σημασία του ''είναι καθορισμένο'', συσκότισε το ιδιαίτερο είναι του κοινωνικο-ιστορικού ως ριζικού φαντασιακού.
Το πρώτο μέρος αυτού του βιβλίου («Μαρξισμός και επαναστατική θεωρία», δημοσιευμένο στο περιοδικό Socialisme ou Barbarie το 1964-1965), δείχνει πως ο Μαρξ, αιχμάλωτος αυτής της οντολογίας, οδηγήθηκε στο να πνίξει ο ίδιος τα καινούργια σπέρματα που περιείχε η σκέψη του. Το επαναστατικό πρόταγμα υπερβαίνει κάθε «ορθολογική θεμελίωση»: μια νέα θέσμιση της κοινωνίας συνεπάγεται ένα ξεπέρασμα του θεσμισμένου «λόγου». Πρέπει να δούμε την ιστορία ως δημιουργία, τη θεσμίζουσα κοινωνία ή το κοινωνικό φαντασιακό εν δράσει μέσα στη θεσμισμένη κοινωνία, και το κοινωνικο-ιστορικό ως τρόπο του είναι άγνωστο για την κληρονομημένη σκέψη.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου («Το κοινωνικό φαντασιακό και η θέσμιση») δείχνει το κοινωνικο-ιστορικό ως γένεση οντολογική, συνεχιζόμενη δημιουργία, αυτοαλλοίωση που γεννιέται ως θέσμιση. Αυτή η θέσμιση -του κόσμου, των ατόμων, των πραγμάτων- ερειδόμενη στη φύση, περιλαμβάνει πάντα μια ταυτιστική συνιστώσα, είναι όμως ουσιαστικά δημιουργία ενός μάγματος κοινωνικών φαντασιακών σημασιών. Η κοινωνία δεν γνωρίζει συνήθως τον εαυτό της ως αυτοθέσμιση, και τούτο αποτελεί την ξένωση που εκδηλώσεις της είναι η πίστη σε μια εξω-κοινωνική προέλευση της θέσμισης και η εκλογίκευσή της από την κληρονομημένη σκέψη. Το επαναστατικό πρόταγμα, πρόταγμα μιας ρητής αυτο-θέσμισης της κοινωνίας, εξαρτάται απλώς και μόνον από το κοινωνικό ποιείν-πράττειν των ανθρώπων, του οποίου το πολιτικό σκέπτεσθαι -το να σκεπτόμαστε την κοινωνία σαν κάτι που φτιάχνει τον εαυτό του- είναι μια συνιστώσα ουσιαστική. "
{Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου}
Ποιος είναι όμως ο Κορνήλιος Καστοριάδης; Πόσοι γνωρίζουν γι΄ αυτόν;
Γεννήθηκε το 1922 στην Κωνσταντινούπολη και υπήρξε ένας σύγχρονος φιλόσοφος, γιατί το έργο του μέσα από την διεπιστημονικότητα και την πολυεδρικότητα του, κατάφερε να είναι οικουμενικό. Είχε ποικίλες πολιτικές και φιλοσοφικές συγκρούσεις, δραστήριος και αναζητητής λύσεων σε θέματα της εποχής του, συνεχίζει να προβληματίζει η γραφή του, μέσα από τη σύζευξη γνωστικών πεδίων φιλοσοφίας, πολιτικής, ψυχανάλυσης, οικονομίας, βιολογίας. Είναι ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους του 20ου αιώνα κι είχα την τύχη να τον γνωρίσω από κοντά... Η ΕΣΗΕΑ του είχε αφιερώσει μια σπουδαία ημερίδα... Έφυγε από τη ζωή στις 26 Δεκεμβρίου του 1997, αλλά για όσους γνωρίζουμε τη γραφή του, δεν έφυγε ποτέ...
